Onderpresteren bij hoogbegaafde kinderen

Er zijn heel wat vooroordelen in de wereld over hoogbegaafdheid. Bijvoorbeeld dat hoogbegaafdheid een garantie is voor een makkelijke en goede schooltijd. Het kind heeft immers alles in huis om fluitend door zijn schooltijd te lopen. Maar helaas blijkt in de praktijk vaak het tegendeel waar. Hoewel hoogbegaafde leerlingen wel de kwaliteiten in huis hebben om het goed te doen op school, komt dit vaak niet (helemaal) tot zijn recht. Hoe dat kan?

 

Beeld je eens in…

Denk eens aan een zeer getalenteerde  bekende sporter die op hoog niveau speelt, bijvoorbeeld Christiano Ronaldo. Niemand zal ontkennen dat zo’n sporter hoog getalenteerd is, in de sport die hij beoefend. Maar stel je eens voor dat Ronaldo vroeger op een voetbalclub zat, met allemaal gemiddeld getalenteerde sporters. In het begin was het waarschijnlijk al snel duidelijk dat hij uitzonderlijk goed was in vergelijking met de rest. Maar wat nou als daar op een sportclub niks mee werd gedaan? Dan had Ronaldo gewoon moeten meetrainen met de rest, was er geen of weinig mogelijkheid om op een hoger niveau te spelen en uitdaging op zijn niveau kreeg hij dan niet. Wat zou er dan gebeurd zijn? Grote kans dat het plezier dat Ronaldo in voetbal had steeds minder was geworden en dat er nooit echt duidelijk zou zijn geworden wat zijn ware capaciteiten zijn. Misschien dacht hij ‘ik doe wel gewoon mee met de rest’ of ‘ik ga mijzelf inhouden, zodat ik mijn mede sporters niet tot last ben’. Dat zou nog eens weggegooid talent zijn, of niet?

 

Praktijk van alle dag

Helaas geldt het voor hoogbegaafde leerlingen wel eens dat dit gebeurt. Hoewel er wel steeds meer bekendheid komt over hoogbegaafdheid, wordt er op scholen vaak nog weinig differentiatie of extra uitdaging geboden aan hoogbegaafde kinderen, met alle gevolgen van dien. Want als een hoog intelligente leerling voor de vierde keer met de klas mee moet doen, om alle stof te herhalen, is dat vervelend voor hem omdat hij het na de eerste keer al heeft begrepen. Een gevolg hiervan kan zijn dat de leerling afhaakt.

 

Leren studeren en leren falen

Omdat hoogbegaafde leerlingen vaak een uitzonderlijk goed geheugen hebben en dingen snel oppikken, komen ze in hun schooltijd vaak een heel eind mee met de klas. Met weinig inspanning, kunnen ze een tijd volhouden om nog redelijk op niveau te blijven. Herhaling van stof, het plannen van huiswerk en het opletten bij instructie van de stof is niet zo nodig. Totdat het echt moeilijk wordt, want wat dan? Waar de andere leerlingen al hebben geleerd om met uitdagingen om te gaan en bepaalde strategieën hebben geleerd om te studeren, heeft een hoogbegaafde leerling hier nog weinig ervaring mee, want dat was eerder nooit nodig. En dat wordt een probleem als de stof op een gegeven moment zo uitdagend wordt dat hij deze strategieën ook nodig heeft.

 

Leren studeren kan je leren

Om onderpresteren te voorkomen, is het belangrijk dat hoogbegaafde leerlingen van jongs af aan op hun eigen niveau uitgedaagd worden op school. Hierdoor leren deze leerlingen van begin af aan studievaardigheden eigen te maken, die nodig zijn om pittige stof te beheersen. Een mogelijkheid om hoogbegaafde leerlingen hiermee te helpen, is een aangepast lesprogramma aanbieden, waarbij ze verrijkingsstof krijgen. Op die manier krijgen ze te maken met uitdagende stof waar ook zij studievaardigheden als plannen en het maken van samenvattingen voor nodig hebben.

Helaas is het in de praktijk nog niet altijd het geval dat deze uitdaging er is voor leerlingen. Je ziet dan dat (hoog-)begaafde leerlingen aan de middelbare school beginnen in bijvoorbeeld een vwo klas. Maar naar mate de jaren vorderen, zakken zij steeds meer af, omdat de stof steeds pittiger wordt. De strategieën die ze voorheen altijd konden toepassen, zijn nu niet meer voldoende. Waar andere leerlingen al hebben leren leren, weten zij niet hoe ze dat moeten aanpakken. Met het gevolg dan veel van deze leerlingen afzakken naar een niveau ver onder hun kunnen.

Nog geen reacties.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

3 × 5 =